اسلک وکس
اسلک وکس ماده ایست مرکب از وکس و روغن که ﻣﺤﺼﻮل ﺟﺎﻧﺒﻲ ﭘﺎﻻﻳﺸﮕﺎه‌های ﺗﻮﻟﻴﺪ روﻏـﻦ ﻣﻮﺗـﻮر بوده و ﻣـﺎده اوﻟﻴـﻪ ﺗﻮﻟﻴـﺪ ﭘـﺎراﻓﻴﻦ می‌باشد. این محصول در فرایند تولید روغن‌های موتور از ماده‌ای به اسم لوبکات، که از پسماندهای نفت است، به دست می‌آید. در پروسه تولید پارافین، اسلک وکس به عنوان خوراک وارد سیستم تولید شده و پس از انجام فرایندهایی نظیر روغن گیری (deoiling) و رنگزدایی (decolorization) تبدیل به محصول نهایی یعنی پارافین وکس می‌گردد. روغن بدست آمده در این فرایند نیز تبدیل به محصول دیگر به نام فوتس اویل یا Residue wax می‌شود که دارای مصارف صنعتی فراوانی است.
اسلک وکس یکی از فراورده‌های نفتی است که در سه درجه ی سبک، سنگین و فوق سنگین طبقه بندی می‌شود. از این فراورده در تولید شمع، کبریت، مواد محافظ خاک و چمن، عایق رطوبتی، عطر، لوازم آرایشی و بهداشتی، گریس، چسب و غیره استفاده می‌شود. این محصول به رنگ زرد یا قهوه‌ای بوده و به راحتی ذوب می‌شود.
اسلک وکس چیست؟
اسلک وکس ترکیبی از پارافین وکس و روغن حاصل از نفت خام است. Slack Wax بر اساس نقطه ذوب از درجه‌های سبک تا سنگین درجه بندی می‌شود. Slack Wax مخلوطی از آلکان‌های موجود در کربن است. محصول مشتق از پارافین می‌باشد و در فرآیند تولید پارافین به دست می‌آید. در طی تولید پارافین وکس، Slack Wax به عنوان ماده خام وارد سیستم می‌شود و در نهایت پس از انجام فرآیندهای تصفیه، لک و سفید کردن، به درجات مختلف پارافین وکس تبدیل می‌شود. روغنی که در طی فرآیند آلودگی استخراج می‌شود، یک محصول جانبی به نام «وکس باقیمانده» است. موم شل معمولا قهوه ای است و از لحاظ درجات چرب و روغنی بودن از 10٪ تا 35٪ متغیر است. Slack Wax در سه حالت فوق سنگین، سنگین و سبک تقسیم بندی می شود. Slack Wax سنگین دارای نقطه ذوب 62-66 درجه سانتیگراد و Slack Wax سبک نقطه ذوبی با درجه حرارت بین 47-53 درجه سانتیگراد دارد.
کاربرد Slack Wax
برخلاف پارافین وکس از اسلک وکس به عنوان ترکیب کننده یا عایق رطوبتی برای تولید محصولات صنعتی استفاده می‌شود. به عنوان مثال در شمع‌ها، امولسیون‌ها، تخته‌های ساختمانی، کبریت‌ها، محصولات محافظ زنگ و عایق‌های بخار رطوبت، پولیش‌ها، جوهرها، روان‌کننده‌ها و گریس‌ها، چسب‌ها و درزگیرها، موم‌ها، سوخت‌ها، عطرها و لوازم آرایشی و بهداشتی و محصولات مراقبت شخصی از این محصول منحصر به فرد استفاده می‌شود. کاغذ کربن و همچنین مواد عایق غبار یا مواد با رهش کنترل شده برای صنایع نیز از اسلک وکس به دست می‌آیند. Slack Wax دارای نقطه اشتعال بالای 200 درجه سانتیگراد و نقطه جوش اولیه بالای 280 درجه سانتیگراد است. طبق معیارهای GHS سازمان ملل این محصول قابل اشتعال نیست، اما چون حاوی نفت است مانند سوخت می‌سوزد.
این محصول نه خود واکنشی است و نه به خودی خود گرم می‌شود و در هنگام گرم شدن دچار تجزیه گرمازا نمی‌شود. در دمای اتاق نیمه جامد است و بهتر است در دمای حدود 80 درجه سانتیگراد و جدا از عوامل اکسید کننده نگهداری شود. Slack Wax هنگام استنشاق، در صورت بلعیده شدن یا در تماس با پوست حیوانات آزمایشگاهی حالت مسمومیت کمی ایجاد می‌کند.
بسته بندی، انواع و ساختار Slack Wax
Slack Wax فرآورده‌ای نفتی است و به نوعی ماده خام پارافین وکس محسوب می‌شود. Slack Wax همچنین مخلوطی از نفت و پارافین به رنگ زرد یا قهوه‌ای است. شرکت‌ها معمولاً Slack Wax را در اندازه‌های بزرگ، مخزن IBC و درام‌های فولادی جدید بسته بندی می‌کنند. گاهی برای کاهش هزینه گاهی به میل مشتری از درام‌های دست دوم برای بسته بندی استفاده می‌شود. برای تغییر رنگ توسط پودرهای مخصوص پس از حرارت گرفتن برای تولید پارافین فرآوری می‌شود.
از انواع گوناگون Slack Wax به عنوان ترکیب کننده و عایق رطوبتی و برای ساخت انواع محصولات صنعتی استفاده می‌شود. Slack Wax، بر خلاف وکس‌های کاملاً تصفیه‌شده و بسته به نوع محصول، دارای محتویات نفتی از 5 تا 30 درصد هستند. این ماده به عنوان محصول جانبی برای تولید روغن‌های روان کننده نیز به شمار می‌رود. Slack Wax را می‌توان به عنوان نیروی مولد در بسیاری از فرآیندهای صنعتی به کار گرفت. همچنین می‌توان این محصول را مخلوط، ممزوج و یا مورد تصفیه بیشتر نیز قرار داد.
Slack Wax و پترولاتوم‌های تشکیل شده در فرآیند موم زداییريال حاوی مقادیر قابل توجهی نفت هستند. یعنی معمولاً 10 تا 30 درصد وزن Slack Wax را نفت تشکیل می‌دهد. “نفت” از این نظر مخلوطی از اجزای حل شده در دمای فیلتراسیون می‌باشد. همچنین این ماده به صورت کامل برخی از خواص مهم وکس را از بین می‌برد. فراکسیون های Slack Wax در دمای بالا از پیش کریستالیزه می‌شوند.
نفت زدایی از Slack Wax
مانند پارافین وکس، این وکس‌ها دارای نقطه ذوب نسبتاً پایینی هستند و عمدتاً از ایزوآلکان ها تشکیل شده‌اند. همچنین تمامی Slack Wax ها خواص مضر مشابهی دارند. به همین دلیل این مواد یعنی نفت و محصولات با نقطه ذوب پایین باید از Slack Wax حذف شوند. این فرآیند نفت زدایی نامیده می‌شود.
نفت زدایی عبارت است از کریستالیزاسیون جزئی Slack Wax یا پارافین توسط نقطه ذوب آن‌ها. اگر محصول به دست آمده هنوز دارای محدوده ذوب بالایی باشد، در برخی موارد لازم است در معرض کریستالیزاسیون کسری مکرر قرار داده شود تا پارافین وکس با محدوده ذوب کم به دست آید. از این نظر، نفت زدایی و کریستالیزاسیون کسری اساساً چندین مرحله از یک عملیات واحد هستند.
فرآوری Slack Wax
اسلک وکس به دست آمده از تقطیر با سرد کردن و پرس کردن به دست می‌آید. این محصول منحصراً توسط فرآیندی به نام “تعریق” نفت زدایی می‌شود. این فرآیند قبلا شامل جداسازی با ذوب کسری صورت می‌گرفت و محدوده ذوب کمتری را در خود داشت. امروزه با افزایش آهسته دمای وکس جامد، ابتدا قسمت‌های روغنی با کمترین نقطه ذوب حذف می‌شوند. به دنبال این فرایند، وکس با محدوده ذوب متوالی بالاتر و محتویات نفتی کمتر، وکس غنی تری دارد. با کامل شدن عملیات تعریق، باقیمانده Slack Wax و پارافین جامد با نقطه ذوب پایین و نفت کمتر حاصل می‌شود.
این فرایند در محفظه های گرم که در حالت تعریق قرار داده شده‌اند انجام می‌شود. در یک سوم یا نیمی از ارتفاع تابه، گاز سیمی به صورت افقی نصب می‌شود. اغلب کویل‌های لوله‌ای برای گردش آب سرد و گرم در بالای محفظه نصب می‌شوند. Slack Wax مذاب به داخل ظرف عرق هدایت می‌شود و دمای آن در قسمت بالایی ظرف به زیر نقطه ذوب می‌رسد.
Slack wax گرید سبک با محتویات نفتی 10٪
اسلک وکس گرید سبک با محتویات نفتی 10٪ در حقیقت محصولی با گرید سبک به شمار می‌رود. این ماده به رنگ زرد یا قهوه ای روشن می‌باشد و به راحتی ذوب می‌شود. نقطه ذوب این محصول حدود 57 درجه سانتیگراد است و همین امر می‌تواند از مزایای این گرید از اسلک وکس باشد. اسلک وکس گرید سبک یکی از محصولات پالایشگاهی است و حدود 20 سال پیش زباله ی نفتی به شمار می‌رفت. اما امروزه در بازار سفارشات زیادی برای این محصول وجود دارد. گرید سبک اسلک وکس مخلوطی از پارافین وکس و نفت بوده و اسلک وکس گرید سبک به عنوان ماده اولیه برای بسیاری از محصولات در نظر گرفته می‌شود که اصلی‌ترین آن پارافین وکس است.
تقاضای زیادی برای صادرات اسلک وکس از ایران وجود دارد. گاهی اوقات کارخانجات باید در صف مواد اولیه Slack Wax بایستند. همچنین بسیاری از کارخانجات بو و رنگ Slack wax گرید سبک را تعیین می کنند و برای خرید این محصول صف می‌شکند. Slack wax گرید سبک وکسی ملایم است، یعنی بو و حالتی ملایم دارد، اگرچه این ویژگی به فعالیت و فرایندهای پالایشگاه بستگی دارد و همیشه ثابت نیست.
موارد استفاده slack wax گرید سبک و با محتویات نفتی 10%
از Slack wax گرید سبک و با محتویات نفتی 10% بیشتر برای تولید درجات مختلف پارافین وکس و با دو فرآیند DE-coloring و DE-Oiling استفاده می‌شود. برای تولید کبریت نیز از Slack wax گرید سبک و با محتویات نفتی 10% استفاده می‌شود. برای ساخت شمع های بزرگ از این محصول استفاده می شود. Slack Wax در حقیقت وکس خامی است که از خنک کردن و تقطیر پارافین فیلتر و پرس شده تولید می‌شود.
اساساً در همه جای دنیا سه نوع اسلک وکس تولید می‌شود که نوع آن بستگی به ویسکوزیته روغن روان کننده دارد. این ویسکوزیته در فرایند DE-wax به این شکل طبقه بندی شده است: خنثی کم، خنثی متوسط و خنثی سنگین. کشورهای دارای آب و هوای سرد به Slack Wax سبک با نقطه ذوب کمتر نیاز دارند.
اسلک وکس گرید سبک و با محتویات نفتی 10% بیشتر در امولسیون‌های پارافینی و به عنوان چسب و محصول ضد آب در چوب های مصنوعی استفاده می شود. در کبریت؛ در شمع؛ در محصولات محافظ برای زنگ آهن؛ در روان کننده های صنعتی؛ برای حفاظت از خاک و حتی در موج سواری؛ و در محصولات گرمایشی از این محصول گرید سبک استفاده فراوانی می‌شود.
بسته بندی Slack wax گرید سبک و با محتویات نفتی 10%
بسته بندی Slack wax گرید سبک و با محتویات نفتی 10% در درام های 180 کیلوگرمی نو یا دست دوم، مخزن ISO یا فلکسی تانک صورت می‌پذیرد. در هر کانتینر 20 فوتی 110 بشکه Slack wax قابل بارگیری است. در تانک ISO و فلکسی تانک حدود 20 تن موارد را می‌توان بارگیری کرد. برخی از مشتریان به ویژه اروپایی‌ها برای تخلیه آسان به کارخانه خود به مخزن ISO با تجهیزات گرمتر نیاز دارند که این نوع بسته بندی هزینه هر MT را اضافه می‌کند.