برای بیان تفاوت پارافین جامد و کریستال میتوان گفت که دو نوع از اقسام پارافین هستند که تفاوت‌های معنی‌داری در ویژگی‌ها و کاربردها دارند. پارافین جامد، با درصد چربی بیشتر، در دماهای خاص ذوب و از آن به عنوان مواد اولیه شمع‌ها استفاده میشود.
در مقابل، پارافین کریستال کمترین درصد چربی را دارد و با کیفیت بالا و شفافیت منحصر به فرد، در ساخت شمعهای با کیفیت و خالص استفاده میشود.
این تفاوت‌ها در محتوای چربی، دمای ذوب، و ویژگی‌های ظاهری هرکدام این دو نوع پارافین، انتخاب متناسب برای اهداف خاص خود را ایجاد می‌کنند. در ادامه به معرفی انواع پارافین و بررسی تفاوت پارافین جامد و کریستال می‌پردازیم.
تفاوت پارافین جامد و کریستال چیست؟
تفاوت اصلی بین پارافین جامد و پارافین کریستال در درصد چربی و تصفیه است که. پارافین کریستال دارای درصد چربی کمتری است که منجر به مقاومت بیشتر، مدت زمان سوخت بیشتر، و رنگ پذیری بهتر میشود. این نوع پارافین از نفت خام به دست میآید و از نظر کیفیت و ظاهر، شفاف و رنگ سفیدتر است.
به عبارت دیگر برای بیان تفاوت پارافین جامد و کریستال می¬توان گفت ، پارافین کریستال با درصد چربی کمتر و تصفیه بیشتر، معمولاً بهترین گزینه برای ساخت شمعهای با کیفیت محسوب میشود. از طرف دیگر، پارافین جامد معمولی اغلب از ضایعات نفت به دست میآید و دارای درصد چربی بیشتری است و از لحاظ ظاهر، رنگ تیره تر و کدرتر است.
معرفی پارافین
پارافین یک ماده مهم در صنعت است که از نفت به دست میآید. به طور ساده، میتوان پارافین را به عنوان یک ماده نفتی توصیف کرد که به صورت مایع یا جامد در بازار یافت میشود. حالت جامد آن به نام موم پارافین شناخته میشود و در برخی موارد با نام وکس پارافین نیز شناخته میشود
پارافین مایع به دو نوع سنگین و سبک تقسیم میشود. موم پارافین عمدتاً در صنایع مختلف به عنوان روغن کاری، عایق الکتریکی و شمع مورد استفاده قرار می‌گیرد. این ماده به دلیل خاصیت عایق بودن، در مقایسه با سایر مواد به جز برخی پلاستیک‌ها، برجستگی دارد.
در تعریف علمی، پارافین یک ترکیب هیدروکربنی ساده با تمام اتم‌های کربنی که با پیوندهای ساده به یکدیگر متصل هستند، است. این هیدروکربنها به عنوان آلکان یا پارافین نیز شناخته می‌شوند. به طور کلی، اتصالات ساده میان اتم‌های کربنی در مولکول پارافین، یکی از ویژگی‌های مهم آنها است.
انواع پارافین
از دیرباز، پارافین به عنوان ماده اصلی در تولید انواع شمع‌ها مورد استفاده قرار گرفته است. این کاربرد اصلی آن است، اما در طول زمان، کاربردهای دیگری نیز برای پارافین افزوده شده است. مثلا، پارافین جامد به خوبی در صنعت شمع‌سازی جا افتاده و علاوه بر این، پارافین مایع نیز در امور صنعتی به ویژه مصارف خاص استفاده میشود.
این ترکیب چندگانه به دلیل ویژگی‌های فیزیکی و شیمیایی مناسب، در دسته‌بندی‌های مختلفی از جمله شمع‌سازی، صنعت مایعات، محافظت از فلزات، و غیره، جای می‌گیرد. همچنین، پارافین در اشکال مختلفی از جمله پارافین جامد، پارافین مایع و دیگر قالب‌ها نیز برای کاربردهای مختلف در دسترس است.
انواع پارافین جامد بر اساس مصرف
- پارافین جامد خوراکی
- پارافین جامد بهداشتی
- پارافین جامد صنعتی
معرفی پارافین جامد از لحاظ میزان چربی
- پارافین جامد با مقدار 0.5 تا 1 درصد چربی
- پارافین جامد با مقدار 1 تا 3 درصد چربی
- پارافین جامد با مقدار 3 تا 5 درصد چربی
- پارافین جامد با مقدار 5 تا 7 درصد چربی
پارافین‌های جامد کریستال و میکرو کریستال
- پارافین سبک (ماکروکریستال): پارافین کریستالی یا پارافین سبک که از روش عرق‌گیری تهیه شده و به دلیل استفاده‌های خاص، کمتر دیده میشود.
- پارافین سنگین (میکروکریستال): این نوع پارافین بیشتر دیده میشود و بیشتر از 90 درصد پارافین‌های بازار از نوع میکروکریستالی هستند. درصد چربی و روغن قابل تغییر است.
پارافین جامد اسید دار
Solid paraffin اسیددار، که حدود ۳ تا ۵ درصد روغن را در خود جای داده است، به رنگ سفید شیری مشاهده میشود و اغلب این نوع پارافین از ویژگی ژلهای نیز برخوردار است. در دمای میانگین ۵۸ تا ۶۰ درجه سانتیگراد ذوب میشود و در دمای ۵۰ تا ۵۵ درجه سانتیگراد منجمد میشود، که این ویژگی آن را به صورت جامد نمایان می‌سازد.
استفاده از این نوع پارافین در ساخت شمع‌ها با گذر زمان ممکن است منجر به تغییر رنگ شمع به سمت زرد شود. پارافین جامد اسیددار معمولاً در صنایع شمع‌سازی مورد استفاده قرار گرفته و به دلیل ویژگی‌های خاصش، در دمای ۱۷۵ درجه سانتیگراد به جوش میآید و در دمای ۲۶۵ درجه سانتیگراد تبخیر میشود.
پارافین جامد کریستال
پارافین جامد کریستال، با توجه به ویژگی‌های خاص خود نسبت به درصد چربی تقسیم میشود. اگر پارافین جامد درصد چربی کمی داشته باشد، به آن پارافین کریستالی می‌گویند.
این نوع پارافین با ویژگی‌های رنگ سفید و شفاف شناخته میشود و نسبت به پارافین اسیددار با درصد چربی کمتر، قیمت بالاتری دارد. پارافین جامد کریستالی به خاطر ویژگی‌های شفافیت و رنگ سفید خود برای ساخت شمعهای با کیفیت توصیه میشود.
انتخاب درست و مناسب نوع پارافین
- مهم‌ترین نکته در خرید پارافین، بررسی کاربردهای آن است. بر اساس کاربرد، درصد روغن و چربی متغیر است.
- در پارافین شمع‌سازی، درصد روغن پایین برای مرغوبیت بالاتر انتخاب میشود. در صنعت روانکاری، معکوس است.
- پارافین با رنگ سفیدتر دارای مرغوبیت و کیفیت بالاتر است.
- برای اطمینان از مرغوبیت پارافین، میتوان با شکستن آن و مشاهده دانه‌های کریستالی، مرغوبیت را ارزیابی کرد.
سخن آخر
به طور خلاصه، تفاوت پارافین جامد و کریستال در مقدار چربی موجود در هرکدام و ویژگی‌های ذوب و منجمد شدن آنها است. پارافین جامد با دارا بودن مقدار بیشتری از چربی، برای ساخت شمع‌ها و اهدافی که نیاز به ذوب شدن در دماهای معین دارند، مناسب است.
در مقابل، پارافین کریستال با کمترین مقدار چربی، در ساخت شمعهای شفاف و با کیفیت بالا مورد استفاده قرار می‌گیرد. هرکدام از این اقسام پارافین، با ویژگی‌های خود، در صنایع مختلف از جمله صنعت شمع‌سازی، کاربردهای متنوعی دارند و انتخاب مناسب بسته به نیازهای موردنظر می‌تواند به بهترین شکل ممکن انجام شود.
سوالات متداول
پارافین جامد به دلیل حداقل روغن، دمای ذوب و انجماد معینی دارد. این نوع پارافین معمولاً به صورت ژلهای یا موم با رنگ سفید شیری دیده میشود. از آن در ساخت شمع، عایق‌های الکتریکی و دیگر محصولات استفاده میشود.
پارافین کریستال به دلیل داشتن درصد کمتری چربی، مقاومت بیشتر، مدت زمان سوخت طولانی‌تر، و رنگ پذیری بهتر نسبت به پارافین معمولی دارد. همچنین، از نفت خام ایجاد میشود و مورد تصفیه بیشتری قرار می‌گیرد.
پارافین ژلهای شفاف بوده و دارای مدت زمان سوخت بهتری نسبت به پارافین جامد است. با حساسیت به دما، این پارافین با حرارت غیرمستقیم (بخار آب یا بن ماری) ذوب میشود. برای ساخت شمعهای ژلهای استفاده میشود.
پارافین مایع دارای غلظت پایینی است و به صورت روغنی شکل میباشد. معمولاً برای ساخت شمع مایع به کار میرود و دارای شفافیت و بیرنگ است. این نوع پارافین در دمای ۱۷۵ درجه سانتیگراد به جوش میآید و در دمای ۲۶۵ درجه سانتیگراد نیز تبخیر میشود.
